اختصاصی قدس آنلاین - سال ۱۲۶۷ بود که امیرکبیر چرم همدان را به نمایشگاهی در لندن فرستاد، چرمی که اغلب به روسیه، عثمانی و هند صادر می شد. هرچند اولین کارخانه چرم سازی ایران در سال ۱۳۰۸ در تبریز بنا شد اما مهم ترین کارخانه تولید چرم در کشور را باید کارخانه چرم سازی همدان دانست؛ کارخانه ای که به خاطر کیفیت و فراوانی چرم سال ۱۳۱۲ در همدان ساخته شد.
شاید هم به این خاطر که وقتی ویلیام جکسون مستشرق و زبان شناس آمریکایی در سال ۱۲۸۱ شمسی از همدان دیدار کرد، در کتاب سفرنامه اش نوشت: «بازرگانان از همدان به عنوان انبار ایران یاد می‌کنند.»
جکسون دقیقا زمانی را توصیف کرده که در بازار تاریخی همدان ۱۵۰ دکان دباغی وجود داشته و صنایع چرم را هم به داخل کشور و هم به کشورهای اطراف صادر می کرده است.
دباغی در همدان نفس های آخر را می کشد؟
از آن سال ها حدود ۹ دهه گذشته و حالا شاید جز یکی دو تا دباغخانه، نشود دکانی برای دباغی در همدان یافت؛ موضوعی که باشد شد رسانه ها این ماجرا را تیتر اخبارشان کنند و بنویسند: «دباغی در همدان نفس های آخر را می کشد.»
هرچند عده ای می گویند تولید چرم به شیوه مدرن، روزگار رونق این صنعت را رو به افول نهاده اما نباید این را هم از یاد برد که این صنعت متاثر از تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بازار بوده و شاید بی رونقی چرم دلایل متعددی داشته باشد که یکی از آنها حضور واسطه ها میان تولیدکننده و مصرف کننده است.
البته نباید نبود استادکاران این حرفه را هم از قلم انداخت؛ استادکارانی که در نبودشان، افرادی که بدون و مربی نسبت به فعالیت در این حرفه اقدام می کنند. برای همین هست که کیف و کفش همدان گاهی با نام برندهای دیگر در بازار عرضه می شوند و تولیدکننده محلی دراین میان عملا نه سودی مادی می برد و نه بهره ای معنوی.
اهمال کاری مسئولان به صنعت چرم لطمه زد
همچنانکه برخی کارشناسان این حوزه، نبود مسئول متخصص بومی و بی توجهی مسئولان در استان همدان را دو عامل اصلی مغفول ماندن صنعت چرم همدان عنوان می کنند و می گویند: «اهمال کاری که مسئولان در این خصوص انجام دادند، موجب بروز لطمه های بیشتر به صنعت این استان شد چراکه مسئولینی که به همدان می آیند اصلاً خبر ندارند که مزیت نسبی همدان در چه رشته هایی است و از سوی دیگر این مسئولان با پرداخت وام و تسهیلات ۱۰۰ میلیونی به استادکاران این حرفه از آنها خواستند که این مبلغ را برای خرید ماشین آلات این صنعت هزینه کنند، غافل از اینکه باید دست این استادان را باز می گذاشتند تا براساس نیازهای حرفه خود این وام را هزینه کنند.»
مساله مورد بحث این افراد این است که به عنوان مثال تولیدکنندگان چرم در صورت آزادی عمل می توانند ۳۰ میلیون را برای خرید ماشین آلات، ۲۰ میلیون را برای سرمایه در گردش، ۳۰ میلیون برای خرید مواد اولیه،۲۰ میلیون را هم برای آموزش به افراد کم تجربه در این حرفه قرار دهند چراکه در حال حاضر نیاز به آموزش به جوانان از نظر تهیه مواد اولیه، نحوه کار با ماشین آلات این صنعت و ... داریم که بتوانند تجربیات این صنعت را به نسل بعد انتقال دهند. و بعد این راهم مطرح می کنند که متاسفانه حتی ۴ کارشناس آزموده جوان در این حرفه نداریم که بتوانیم در این عرصه اشتغالزایی خوب انجام دهیم.
با وام صندوق کارآفرینی فقط می توانیم ماشین آلات بخریم
تولیدکنندگان می گویند برای تولید کیف اداری، تقریبا روزی ۱۰۰ هزار تومان چرم لازم است و اگر بخواهند مثلا روزی۱۰ عدد کیف را تولید کنند به غیر از هزینه های دیگر روزی ۱ میلیون سرمایه نیاز دارند.
یکی دیگر از مشکلات سر راه تولیدکنندگان برای بهره مندی از تسهیلات صندوق کارآفرینی امید، نبود امکان بازرسی پول پرداختی برای سرمایه درگردش است؛ این صندوق بیشتر وام خود را به خرید وسایل و تجهیزات جهت تبدیل چرم سنتی به چرم صنعتی اختصاص داده است. همچنین مسئولان دولتی در دوره های مختلف، هیچکدام نتوانستند گامی برای حل مشکلات این صنعت بردارند و فقط دنبال منافع خودشان بودند.
ورود جنس های خارجی و کفش های چینی یکی از دلایل راکد بودن صنعت چرم در همدان است. با ورود صنایع چینی و کیفیت پایین، محصولات مغازهداران هرچقدر هم با کیفیت و اصیل باشد به فروش نمی رود. تولید و به نمایش گذاشتن محصولات چرم و اصیل ایرانی، حتی اگر حمایت بی قید و شرط صندوق کارآفرینی امید را هم همراه داشته باشد ابدا تنها چاره کار نخواهد بود؛ چراکه برنامه سازمان یافته فروش است که تولیدکننده را از منافع مالی و معنوی بهره مند و او را به ادامه کار امیدوار می کند.
آمارها نشان می دهد در سال ۹۲ ما ۲۲۰ واحد تولیدی محصولات چرم داشتیم که این رقم تقریبا به ۱۰۰۰ واحد تولیدی رسیده است؛ موضوعی که نشان می دهد اگر عزمی همگانی برای احیای صنایع دستی و سنتی کشورمان برقرار باشد هم موضوع عدم وابستگی به نفت را پیش خواهیم برد و هم از رکود اقتصادی در کشور فاصله خواهیم گرفت.
گازرانی: تولیدکنندگان جنس دپو ندارند
اما برای اینکه وضع تولیدات چرم در استان همدان را بررسی کنیم سراغ احمد گازرانی، رئیس اتحادیه کیف و کفش چرم همدان رفتیم. وی با بیان اینکه خوشبختانه وضع تولید در این استان به دلیل وام های با سود پایین رونق داشته گفت: «ما در این استان تولیدکنندگانی باتجربه داریم که بسیاری از آنها نیازمند داشتن تجهیزات روز بودند.»
وی در واکنش به این مساله که در بعضی خبرها عنوان شده صندوق توسعه کارآفرینی امید، فقط برای خرید ماشین آلات به تولیدکنندگان وام می دهد گفت: «هر بانک ضوابط خاصی دارد و وام را هم با شرایط خاص خودش در اختیار متقاضیان قرار می دهد. صندوق کارآفرینی امید هم تاکنون به ۴۴ تولیدکننده وام پرداخت کرده و تولیدکنندگان هم توانستند با این وام ها وسایل شان را به روز کردند.»
گازرانی با اشاره به اینکه اگر صنعت چرم نفسی گرفته به خاطر برخی حمایت های مسئولان است ادامه داد: «اتحادیه، نقشه راهی برای تولیدکنندگان ایجاد کرده که برگزاری نمایشگاه دوره ای در سنندج، تبریز، رشت، شیراز و اصفهان از آن جمله است. این نمایشگاه ها توانسته بخشی از مشکلات را حل کند و راهی باشد برای آنها که تولید خوبی داشته اند.»
رئیس اتحادیه کیف و کفش چرم همدان با بیان اینکه ما در همدان جنس دپو نداریم گفت: «ما فقط برای بحث قیمت گذاری مشکل داریم، قیمت ها وقتی ارزان می شود که تسهیلات ارزان هم دریافت کنیم، مالیات کمتری بدهیم، اجاره کمی داشته باشیم و قیمت حامل های انرژی کاهش پیدا کند.»
برای رقابت با جنس خارجی نیازمند کاهش هزینه های تولید هستیم/ با مالیات زیاد، تسهیلات کم و حامل های انرژی گران نمی شود جنس ارزان تولید کرد
گازرانی با بیان اینکه به خاطر قیمت نتوانسته ایم با جنس خارجی مقابله کنیم افزود: «برای پیروزی در این رقابت نیازمند پایین آوردن هزینه تولید هستیم. جامعه ما به جای خرید جنس مطلوب، به دنبال خرید جنس ارزان است و این ماجرا به دلیل عدم افزایش حقوق مردم علیرغم گرانی ها است.»
اینکه مردم در سال های پیش دنبال مارک و برند بودند اما الان فقط دنبال جنس ارزان هستند هم بخش دیگری از صحبت های احمد گازرانی بود. وی همچنین به تعداد کارگاه های چرم دوزی در همدان هم اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر ۱۰۰۰ کارگاه شناسایی شده که از این تعداد ۵۲۰ کارگاه مجوز دارند و بقیه به دلیل برخی مشکلات مجوز ندارند.»
«متاسفانه این صنعت در سال های گذشته به دلیل غفلت و بی توجهی از همدان رفت و حالا نیازمند حمایت بیشتر هستیم» دغدغه مهم گازرانی بود؛ وی با اشاره به این مساله به این نکته هم اشاره کرد که وام های کارآفرینی چرخه تولید چرم را در این استان به حرکت درآورده: «این صنعت غیر از ماشین آلات و تجهیزات، به وام مواد اولیه و حساب در گردش هم احتیاج دارد. صنعت چرم همدان این ظرفیت را دارد که مشکل اشتغال استان را حل کند در صورتی که حمایت شود.»
نظر شما